Zen op het platteland
In de zomer van 2016 verscheen in dagblad Tubantia een artikel over de start van zencursussen in Nijverdal. In het meditatiecentrum aan de Piet Heinweg hebben sinds die tijd meer dan 600 mensen kennis gemaakt met zen. Velen hielden het bij de introductie cursus, maar van de 600 zijn er ruim 200 die korter of langer de cursussen hebben gevolgd.
Sinds de 60er jaren is in Nederland de belangstelling voor zenmeditatie enorm toegenomen en wordt zen in dezelfde hoek gezien als yoga en mindfullness. Het gaat met name om introspectie, meditatie en concentratie. Leren luisteren naar je lichaam, leren je gedachten te sturen. “Regisseur worden van je leven in plaats van slaaf van wat er allemaal moet”, aldus Harry Mengers. Het woord zen, ik voel me zen, is zelfs een begrip geworden.
“Ik durf me meer te uiten”, zegt Janny
Janny, boerin en moeder van twee volwassen kinderen, was er vanaf de eerste keer bij en gaat nog iedere week, sinds een aantal jaren samen met haar man, naar de cursus op de maandagavond. Wat het haar heeft gebracht? Janny somt een hele rij op: ze was haar hele leven al met ‘dat soort dingen’ bezig. Het heeft haar rust gebracht, evenwicht, kijk op zichzelf, ‘hoe ik overkom’, concentratie, ‘een ding tegelijk’, ‘alles met aandacht doen’, ‘op een afstandje naar iets kijken, niet gelijk er boven op springen’, ‘even een stapje terug doen’. “Als iemand bepaald gedrag vertoont vraag ik me af wat er achter zou kunnen zitten.” Het heeft haar goed gedaan en veranderd: “ik durf me meer te uiten.”
Waarom komen mensen naar een zencursus? Harry Mengers, initiatiefnemer en eigenaar van het meditatiecentrum in Nijverdal, geeft aan dat er vaak een aanleiding is, een slaapprobleem of een ingrijpende levensgebeurtenis, maar ook pure nieuwsgierigheid kan de reden zijn. Zo is hij zelf ook in het zen-wereldje terecht gekomen.
Interesse in zen en boeddhisme aangewakkerd door verlies van een vriend
Het verlies van een goede vriend had de interesse voor zenmeditatie en boeddhisme aangewakkerd. Hij ging een cursus volgen en jaren later opende hij zijn eigen meditatiecentrum aan de Piet Heinweg. Voor hem heeft zen, wat letterlijk ‘leren concentreren’ betekent, te maken met levenskunst.
Belangrijk is dat je leert op jezelf te reflecteren, niet alleen maar met je hoofd bezig te zijn, goed naar je lijf te luisteren, te leren concentreren en met aandacht te doen waar je mee bezig bent, “als je eet, eet dan.” Tijdens de cursus leren de mensen mediteren en wordt een thema besproken. Aan het eind van de bijeenkomst is steevast de theeceremonie, die vaste regels kent en in stilte plaatsvindt. Tijdens het bespreken van het thema of de huiswerkopdracht wordt streng gehandhaafd dat iedere cursist het woord krijgt en dat niemand de ander onderbreekt.
“Ik voel me gehoord”
Daarop wijst boerin Janny ook met nadruk. Dat dat haar zo veel heeft opgebracht ook voor haar werk en vrijwilligerswerk, dat je elkaar uit laat praten en dat ieder aan bod komt. “Ja nu weet ik het, wat ik vooral heb gewaardeerd, ik voel me er zo gehoord.”
Wat anderen er van vinden? Als mensen afhaken hoort Harry meestal dat, “het niet bij me past, of “toch niks voor mij” is. De buitenwereld kijkt er sceptisch naar: ‘eng’, of, ‘het lijkt wel een sekte’. Wat dat betreft is yoga en mindfulness meer mainstream geworden.
Ook Janny hoort die geluiden wel: “hoe kun je zo lang stil zitten?” In het begin durfde ze er niet veel over te vertellen, schaamde ze zich er zelfs een beetje voor. Maar nu is het geaccepteerd. “Ik ben er een beter mens van geworden, heb meer begrip voor anderen, het gaat niet om mij. Als ik hier “s avonds over het erf loop en over het land uitkijk, gebeurt er soms iets met mij, voel ik …. “een zenmoment?” Ze moet lachen: “zen? Ja het is iets dat je eigenlijk niet met woorden kunt uitleggen.”
Foto: Roelie van der Vegt
