De gemeenteraad van Hellendoorn heeft zich in een moeilijk parket gewerkt. In de raadsvergadering van eind oktober 2024 stapte de raad -op de fractie van D66 na- af van eerder genomen, ferme besluiten. Geen uitvoering dus van het eerdere besluit een AZC voor 200 mensen te realiseren. In plaats daarvan gaf de raad de opdracht aan het college te kijken of 100 mensen ook kan en of dat in eigen beheer kan. Aan de Noordelijke Hoofddijk in de Kruidenwijk.
Het lijkt er dan op dat daarmee de vestiging van een AZC (bijna) van de baan is. Bij de Stichting Leefbaarheid Kruidenwijk gaat de vlag al een beetje uit. Waarom is een AZC bijna van de baan? Omdat het heel onzeker en onduidelijk is of een AZC in eigen beheer wel mogelijk is. Er is onduidelijkheid over gemeentelijke exploitatie; de gewenste informatie over de juridische, financiële en praktische kant van het zelf exploiteren van opvanglocaties is er niet.
Te veel haken en ogen aan een AZC in eigen beheer
Gemeenten waar men wel zelf een AZC probeert te runnen, lopen tegen deze problemen aan. In Hengelo bijvoorbeeld, kan de gemeente een AZC in eigen beheer alleen maar runnen, omdat men dat combineert met de opvang van Oekraïners, waardoor het benodigde geld beschikbaar is.
Even ter herinnering: op 19 december 2023 gaat de raad unaniem akkoord met de “lichtjesmotie van D66” waarin het college de opdracht krijgt een structurele opvang voorasielzoekers te realiseren in de gemeente Hellendoorn Ter Apel te ontlasten. Het college gaat aan het werk en op 16 mei 2024 stelt de raad (opnieuw unaniem) het toetsingskader vast voor één AZC voor maximaal 200 asielzoekers.
Na heldere besluitvorming ging het mis in de praktijk
Een heldere en zeer duidelijke besluitvorming. Daar is geen speld tussen te krijgen. Toch gaat het mis. Nadat het college bekend maakt dat men een AZC wil bouwen aan de Noordelijke Hoofddijk, breekt de ellende los. Een deel van de bewoners van de Kruidenwijk richt de Stichting Leefbaarheid Kruidenwijk op en trekt fel van leer tegen de plannen.
In eerste instantie is men tegen een AZC. Zelfs tegen een AZC waar dan ook in de gemeente (“we gaan iedereen helpen”). Later verandert de tactiek en is men “niet tegen een AZC, maar tegen de locatie”. Er zijn bijeenkomsten waarbij de raad met de buurt van gedachten wisselt. Een aantal raadsleden zegt zich in die gesprekken geïntimideerd gevoeld te hebben.
Tijdens de raadsvergadering van 22 oktober trekt de raad de handen af van de eerdere unanieme besluiten. Men spreekt over de felle tegenstand en zegt naar “de bevolking” te luisteren. Dat leidde ertoe dat Lokaal Hellendoorn en de VVD met alternatieven aankwamen en de rest van de raad pleitte voor een AZC voor 100 mensen in eigen beheer. Met uitzondering van D66.
Terug naar het oorspronkelijke voorstel?
Bronnen vanuit het gemeentehuis laten doorschemeren dat inderdaad een AZC in deze vorm en in eigen beheer niet te regelen is. Dat betekent dat het college zich moet beraden op hoe het verder moet. De Spreidingswet bestaat nog steeds en er ligt nog geen voorstel om die wet in te trekken. Hellendoorn heeft dus nog steeds een taak.
De kans is groot dat het college terug komt bij de raad met de mededeling dat eigen beheer niet kan. Maar het college gaat de raad niet voorstellen af te zien van een AZC. Men zal meedelen dat de gemeente beter af is met een AZC voor 200 mensen in samenwerking met het centraal Orgaan Opvang voor Asielzoekers.
De raad heeft zich op 22 oktober vast gezet met het besluit terug te gaan tot een opvang voor 100 mensen. Er lijkt geen weg terug naar het oorspronkelijke unanieme raadsbesluit. Waar de uitkomst van een raadsdebat dan op afstevent, ligt voor de hand.
