Camp Nijverdal is voor de familie Staman een soort oorlogsoperatie in vredestijd (1)

Die drijfveer is ook zo’n beetje wat Joop Staman in de jaren negentig van de vorige eeuw bedacht nadat hij “geïnfecteerd” was geraakt met het Tweede Wereldoorlog-virus. Het begon met een oude kraan, ging over in andere voertuigen en bereikte al heel snel het punt waarop hij zich begon af te vragen wie die mensen waren die die voertuigen bestuurden.

Hoe gek moet je zijn om vanuit Canada in Europa te gaan vechten?

“Moet je je voorstellen dat je ergens in de veertiger jaren in Canada woont en je als vrijwilliger meldt om te gaan vechten in Europa. Hoe gek moet je zijn? Probeer nu eens vrijwilligers te krijgen om ergens te gaan vechten. Weet je hoeveel je er krijgt?” Joop Staman sr. steekt nul vingers in de lucht. “Maar zij deden het. Voor onze vrijheid.”

Met die gedachte in z’n achterhoofd en een hoop ander materiaal begon hij in 2010 het Memory-museum waar naast het tentoonstellen van materieel en materiaal vooral ook het verhaal wordt verteld van de Tweede Wereldoorlog. Met links naar de huidige tijd en wat vrijheid betekent.

Camp Nijverdal in 1995 was de basis

Ter gelegenheid van 50 jaar vrijheid was het Joop sr. die in 1995 een kamp Nijverdal neerzette in het bosje langs de Oranjestraat, net achter het spoor. “Een echt geallieerd legerkamp. Er deden veel buitenlanders aan mee. En met voertuigen van Keep Them Rolling. Het ministerie van Defensie deed ook mee.”

Joop Staman moet lachen als hij terug denkt aan die tijd. “Vergunningen was iets dat er zijdelings bij hoorde, maar niet veel voorstelde. Ik weet dat Defensie belde dat we een stukje grond moesten aflinten. Waarom? Vroeg ik. Bleek dat ze met vier helkopers zouden komen. Zomaar, zonder vergunning of zo.”

“Ha ha, zaten we op het politiebureau te overleggen over vliegtuigjes. Wanneer komen die? was de vraag. Nou, nu. Ga maar mee kijken. Wij naar buiten op het platte dak en daar kwamen ze aan. Recht op ons af. Of ze niet te laag vlogen? Nee, hoor dat is optisch bedrog. En even later Jack van Egmond met zijn Spitfire recht op ons af. Wat een kabaal!”

Het moet, maar soms word je gek van al die vergunningen

Hoe anders is het nu. Camp Nijverdal is vooral de taak van Joop jr. en moeder Marianne. “Het is maar goed dat we vroeg begonnen zijn. Al die vergunningen. Het moet, maar soms word je er gek van. Hebben we tent die aan drie kanten open is. Of we op de tekening de nooduitgang kunnen aangeven.”

Het jaar 2024 is gebruikt om al die vergunningen te regelen, draaiboeken te schrijven, papierwerk. “We zijn nu op het mooiste punt”, zegt Marianne, “nu komt de finishing touch; het mooiste deel van de organisatie.”

Ze doen het omdat ze het mooi vinden. Genieten van oude voertuigen en de sfeer. Het opknappen van een bak roest tot een rijdend stuk materieel. In de gigantische opslag van Staman aan de Ambachtsweg staat bijvoorbeeld een compleet werkende tank. Door zoon Joop van de grond af gerestaureerd en nu klaar voor gebruik. “Is-tie vier jaar mee bezig geweest”.

“Hij ging in z’n Maxi-Cosi al mee naar evenementen en beurzen in het buitenland. Heeft het van jongs af meegekregen die liefde voor oud materieel en het restaureren.” Joop sr. is trots op jr. Samen knooien en met je handen werken. “Prachtig toch zulke vader/zoon-projecten?” Maar dat is maar één kant van de fascinatie voor de oorlog.

De oorlog dreigt vergeten te worden; dat màg niet

“Wat ook telt”, zegt vader Joop, “is dat de oorlog een beetje vergeten dreigt te worden. Natuurlijk is er de jaarlijkse 5 mei-viering, maar dan gaat het vooral om festivals, om feesten. Prima, maar we moeten het herdenken niet vergeten. Duidelijk maken wat er is gebeurd. Met beeld. We moeten nu mega opletten dat het niet weer gebeurt.”

Dit is deel een van een tweeluik. Lees ook het tweede deel.