Na onze publicatie op 12 oktober over strobouwer Herro de Roest en over biobased bouwmaterialen verscheen een mooie reportage in Tubantia op 15 oktober over Herro’s manier van werken, drie dagen later gevolgd door een verhaal over de vermeende risico’s van strobouw. Verschillende partijen kwamen aan het woord over het risico van brand, zonder de strobouwer zelf daarover te raadplegen. Reden om Herro de Roest daar nog eens over te bevragen.
Herro, hoe kijk je naar dat artikel over brandveiligheid? “Om te beginnen verbaasde het me te lezen dat ik mijn eigen huis aan het bouwen was, terwijl het ging om het huis van Klaas Holsappel en zijn gezin, maar een foutje kan gebeuren. Jammer vind ik het wel dat ik niet gebeld ben om mijn visie op die brandveiligheid te kunnen geven. Naar mijn idee zit er nogal wat onterechte angst achter die vermeende risico’s.”
Stropanelen werken brandvertragend
Is stro dan niet brandgevaarlijker dan traditionele isolatiematerialen? “Nee, stro is inderdaad niet gevaarlijker dan andere materialen. Als je stro uit elkaar haalt, dan brandt het inderdaad lekker, maar goed geperst en afgedekt met leem is dat risico er niet. Er zijn bijvoorbeeld uitgebreide testen gedaan met een oven met een strowand bedekt met leem. Die oven werd gedurende langere tijd tot 1050 graden opgestookt. De buitenkant van de wand werd niet heter dan 32 graden. Na afkoeling werd het leem verwijderd, de wand uit elkaar gehaald en toen bleek het stro helemaal schoon. Geen beschadiging door broei dus. Toegegeven, officiële certificeringen zijn er nog niet maar een brandvertraging van twee uur is bij goed bouwen absoluut gegarandeerd.”
Testen opschalen
Zijn de zorgen van brandweer, het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid en het Verbond van Verzekeraars dan onterecht? “Die zorgen hebben vooral te maken met het feit dat dit soort instituten per definitie achter de ontwikkelingen aanlopen, denk ik. En voor er keiharde keurmerken zijn, zullen deze organisaties zich voorzichtig opstellen en dat begrijp ik. Grootschalige onderzoeken en studies zijn er nog niet, simpelweg omdat die veel tijd kosten. Maar in Duitsland, Tsjechië en de Verenigde Staten worden op dit moment zulke studies wel ondernomen. Tot die tijd zullen we moeten roeien met de riemen die we hebben en kunnen we slechts goede argumenten en kleinschalige proeven en testen aanvoeren. Testen die inmiddels ook door verschillende universiteiten op verschillende plaatsen in de wereld worden opgeschaald. In Nederland is Building Balance actief. Deze organisatie houdt zich, samen met verschillende ministeries bezig met onderzoek naar biobased materialen en de uitvoering van de Nationale Aanpak Biobased Bouwen.”
Zorg dat je geen zuurstof toelaat
“Cruciaal is altijd dat er goed wordt gebouwd,” vertelt Herro verder. “Iedereen weet dat er voor brand zuurstof nodig is. Als je dus zorgt dat je stropanelen luchtdicht zijn ingepakt met leem of kalkstuc, dan gaan dit soort muren niet branden. In het Tubantia-artikel wordt verwezen naar een brand in Kampen in 2018. Daar brandde een strohuis af omdat de brandweer niet goed bij de isolatiepanelen kon komen. Niet vermeld wordt dat de bewoners van de brandweer zes uur de tijd kregen om zoveel mogelijk uit het huis te halen voordat de stropanelen uit elkaar werden gehaald en het huis gecontroleerd afbrandde. Kennelijk was er gedurende die zes uur geen risico voor de bewoners. Pas nadat de panelen uit elkaar waren gehaald, brandde het huis af en moest het worden gesloopt. Maar dat had ook voor andere vormen van houtskeletbouw gegolden. En wat je dan ook niet leest, is dat er daar in Kampen een houten bekleding van de stropanelen was aangebracht met een laag lucht tussen het stro en die beplating. Dat zo’n luchtlaag dan werkt als een schoorsteen met uitstekende trek hoeft niemand te verbazen. Tegenover het Kampenverhaal kan ik verhalen vertellen over grote natuurbranden in California een paar jaar geleden, waarbij strohuizen juist bleven staan.”
Ontwikkeling niet te stoppen
Moeten we dus gewoon met biobased materialen verder gaan? “Uiteraard vind ik dat. We zijn inderdaad nog een nichemarkt en traditionele bouwers worden een beetje zenuwachtig van dit soort innovaties. Maar besef wel dat er op het gebied van milieu en wooncomfort een revolutie in gang is gezet, die niet meer gestopt gaat worden. En dat het tijd kost om die revolutie maatschappijbreed geaccepteerd te krijgen, daar kunnen we als strobouwers wel mee leven. Luister naar onze argumenten en check alles wat we doen, dan zal de praktijk uitwijzen dat het werkt en dat het veilig is.”
