Kans op een AZC aan de Noordelijke Hoofddijk steeds kleiner

Op 30 september en 7 oktober vergaderde de gemeenteraad over de vestiging van een asielzoekerscentrum aan de Noordelijke Hoofddijk in Nijverdal. Aan het einde van het debat op 30 september was al duidelijk welke kant het op zou gaan: een kleiner AZC voor ongeveer 100 mensen. In eigen beheer. Het college van burgemeester en wethouders gaat de opdracht krijgen daar een onderzoek naar te doen.

Onder aanvoering van het CDA maakt de raad een voorstel met daarin de onderzoeksvragen. Dit voorstel komt in de raadsvergadering op 22 oktober aan de orde.

Terug- en vooruitkijkend is de uitslag van dat onderzoek eigenlijk al bekend: een AZC van 100 mensen heeft zoveel haken en ogen dat burgemeester en wethouders de raad zal adviseren dat niet te doen. Dit kan alleen anders worden als het college afstapt van zijn opvattingen en de oorspronkelijke opdracht van de raad.

Standpunt college in brief aan Samen Hellendoorn

Tussen de twee raadsvergaderingen in stelde Samen Hellendoorn vragen over een kleiner AZC. Het college was d.d. 7/10 duidelijk in z’n beantwoording:

1. De raad heeft zelf de opdracht gegeven een AZC voor 200 mensen te stichten.
2. Met dit aantal komt de gemeente voor een groot deel tegemoet aan de wettelijke plicht vanuit de spreidingswet om voldoende opvangcapaciteit te bieden.
3. Er is in de Kruidenwijk voldoende draagkracht voor een centrum met deze omvang.
4. Bij een AZC voor 200 mensen zijn het COA (Centraal orgaan opvang asielzoekers) en GZA (Gezondheidszorg asielzoekers) toegerust om medische zorg voor asielzoekers te organiseren, waardoor de druk op lokale zorgverleners zoals huisartsen niet toeneemt.

College d.d. 7/10: kleiner centrum in eigen beheer niet aan de orde

Het college wil geen kleiner centrum in eigen beheer. Het is duidelijk dat de gemeente dan eerst-verantwoordelijke wordt voor de bouw, de zorg, het onderwijs, de dagbesteding, de veiligheid. In het antwoord op de vragen van Samen Hellendoorn is het college daar zeer duidelijk over:

1. Volgens het COA zijn twee vormen van reguliere kleinschalige asielopvang mogelijk. De eerste vorm is wanneer er een AZC is op maximaal 45 minuten reizen met het openbaar vervoer. Dan is er een zogeheten AZC-dependance mogelijk. Voor Hellendoorn hangt dit volgens het COA af van de ontwikkelingen in een aangrenzende gemeente. De tweede vorm is een kleine, zelfstandige locatie.
2. Alle faciliteiten, inclusief de medische zorg en onderwijs, dagbesteding en veiligheid moet de gemeente organiseren.
3. In een AZC voor 100 mensen is geen beveiliging.
4. Ook bij een AZC in eigen beheer blijft het COA dan verantwoordelijk voor het plaatsen van de asielzoekers. Dit zal volgens het COA ‘een afspiegeling van de landelijke instroom zijn’. dat betekent dat zogenaamde “veilige-landers” niet uitgesloten kunnen worden.

Hoe doorbreek je de pad-stelling? Is er wel een pad-stelling?

In heldere bewoordingen heeft het college een tussenstandpunt ingenomen. En het moet wel heel erg gek gaan wil het door de raad gevraagde onderzoek andere antwoorden gaat opleveren. De vraag is hoe die pad-stelling doorbroken wordt.  

Waarschijnlijk zal na het verschijnen van het onderzoek blijken dat er geen echte pad-stelling is. In de laatste vergadering hebben verschillende partijen hun kaarten al laten zien:

• Lokaal Hellendoorn wil versneld  flexwoningen bouwen voor (verplicht op te nemen) statushouders; asielzoekers die in ons land mogen blijven. Deze statushouders wonen nu nog in AZC’s. De redenering van LH is dat door het versneld bouwen, de AZC’s leger worden en het probleem is opgelost. LH kan zich wel vinden in het creëren van een noodopvang waar mensen tijdelijk (72 uur) worden opgevangen als Ter Apel vol zit.
• De VVD vindt bouw van en AZC op z’n vroegst ergens in 2026 (vanwege problemen bij de levering van stroom en mogelijke gerechtelijke procedures) niet voldoet aan de motie waarin staat dat een oplossing op korte termijn nodig is. Deze partij kiest ook voor noodopvang.
• Samen Hellendoorn heeft nog geen keuze gemaakt. Deze partij wil eerst het onderzoek naar een AZC voor 100 mensen afwachten.

Dat zijn samen al 15 zetels in de raad: een flinke meerderheid.

• Het CDA is voor opvang van mensen op de vlucht en vindt dat er een AZC van 100 mensen kan komen. Daar worden wel heel veel eisen aan gesteld (in de vorm van onderzoeksvragen). Blijft over wat deze partij gaat doen als een opvang voor 100 mensen niet reëel is.
• Als een AZC voor 100 mensen te moeilijk wordt, is het de vraag wat de PvdA en GroenLinks  gaan doen: mee met niks of terug naar 200 mensen.
• D66 heeft het het makkelijkst. Deze partij bleef en blijft bij een AZC voor 200 mensen.

Hoewel het CDA de indruk had dat dit wel bespreekbaar en haalbaar was, heeft het protestcomité uit de Kruidenwijk aangegeven dat een AZC voor 100 mensen in hun ogen ook geen optie is. Men heeft al aangekondigd naar de rechter te stappen.

Iedereen mag op basis van het bovenstaande z’n eigen conclusie trekken, maar de kans dat er aan de Noordelijke Hoofddijk een AZC gaat verschijnen is op basis van het bovenstaande klein.